"Nije li upravo neuhvatljivost egzistencijalnih tajni ono što život čini veličanstvenim?" From the novel Z
EXCERPT FROM THE NOVEL Z
Za Mandelbrotov skup kažu da je najsavršeniji od svih čoveku poznatih fraktala, a njegov vizuelni prikaz otkriva neizmerno bogatstvo detalja i geometrijskih pojava. Među njima su dendriti, antene, kardioide, zlatne spirale, morski konjaci, “Julijina ostrva”… ali svi ovi okom vidljivi i kompjuterski izrađeni detalji ni približno ne mogu da dočaraju njegovu kompleksnost. Zbog te njegove složenosti, kao i zbog svojstva samosličnosti kako u većim tako i u manjim razmerama, Mandelbrotov skup nazivan je čak vizuelnim prikazom večnosti ili “otiskom Božjeg prsta”, kao odraz samoreprodukujućeg, inflacijskog kosmosa.
Ali ne treba uzmicati pred ovakvim velelepnim nadimcima, iako bi priroda mog postojanja i podatak da stanujem u jednačini i da se zovem Z, umesto Jevgenij ili Žan-Pol, mogli pogrešno da upute na pretpostavku da su putovanja o kojima govorim svojstvena samo meni ili da su rezervisana samo za izabrane. Ljudski je um nenadmašivi majstor u postavljanju granica, ali ponekad je čoveku dovoljan samo mali podstrek (recimo, prisećanje na čuvenu izjavu Karla Sejgana: “Svi smo mi napravljeni od zvezdanog štofa”, ili osvrt na naučno otkriće da su identični geni odgovorni za ljudsku sposobnost govora i pesmu slavuja) da mu se, makar i na tren, poljulja iluzija odvojenosti od sveta koji ga okružuje. Svojim skladnim i rasprostranjenim oblicima, priroda nam ostavlja neku vrstu dokaza o sveprožimajućoj biti koja povezuje njene kreacije, što bi takođe trebalo da olakša vaše razumevanje osnove za moje iskorake van jednačine Mandelbrotovog skupa. Ako prikaz neuronskih mreža u ljudskom mozgu možemo nazvati gotovo savršenom kopijom prikaza rasporeda materije u kosmosu, ako čovek u sebi nosi genetski zapis pesme slavuja, zbog čega bi mu bila strana putovanja o kojima sam govorio? Po sličnom principu kao što se ja ovaploćujem u oblicima prirode, možda bi mu bilo dovoljno samo da sklopi oči i da unutar sebe spozna čitav materijalni i nematerijalni svet.
EXCERPT FROM THE NOVEL THE TRAGIC FATE OF MORITZ TOTH
After I returned home from Noemi's on that ill-fated morning when I desperately tried to evade the grotesque creature that I later adorned with the nickname 'the Birdman', I was greeted by a deadly silence, and Juliska's portrait seemed to stare at me like an apparition from behind the glass door of the cabinet. Her blue eyes, suddenly turbulent like the sea on a stormy night, inquisitively followed me around the room.
Overcome by exhaustion, I took a moment to rest in my armchair. I could hear water dripping in the bathroom - I knew this to be the tap with the worn-out rubber washer I kept reminding myself to replace - which was when it occurred to me that if there is one thing that I dislike in people, it is inconsistency, when they head in one direction in their aspirations but then retreat to old habits out of sheer laziness.
I once swore that I would not be that kind of person; on the fateful day of my encounter with my grandfather's violin following the dress rehearsal of Turandot, I listened to a voice within, followed a sign. I believed in signs. I believed in an idea. I vowed that I would remain true to that idea and follow in my grandfather's footsteps, perhaps become a member of the Opera orchestra or even go a step further and compose something of my own one day. An idea, however, is never born at our own command but chooses to wait for fertile ground - a moment when we are so susceptible to it that we would sacrifice everything for its sake; then it launches into the air like a hurricane, pulling everything else along in its wake.